Mustafa Kör

Mustafa Kör (°1976), huidig stadsdichter van Genk en geboren in Turkije, emigreerde op zijn derde met zijn familie naar Belgisch Limburg. Als eerste allochtone romancier in Vlaanderen, heeft hij met zijn debuut 'De lammeren' een literaire parel van onschatbare waarde op de wereld gezet.
Reeds 9 jaar zit de innemende schrijver aan een rolstoel gekluisterd en heeft zich sindsdien gewijd aan 'nachtelijk' schrijven. Mustafa Kör kreeg reeds de cultuurprijs van Maasmechelen en is nu genomineerd voor de Groene Watermanprijs.
'De lammeren' is een toegankelijke, betoverend poëtische roman die inhoudelijk lijkt te refereren naar de mythische, noodlottige liefdesgeschiedenis van Orpheus en Eurydice.

Citaten: "Wees genereus als stromend water. Leef."
"Liefde is liefde als je ervoor sterven wilt"

In Agabey, een afgelegen dorp in het ruige Anatolië, wordt Umut, wiens naam 'hoop' betekent, geboren. De pasgeborene is de 2de zoon van de liefdevolle en wijze Sultan Ana en de ontoegankelijke, zwijgzame en naamloze 'vader'. Umut brengt zijn prille kindertijd door onder moeders rokken, terwijl de mannen van het dorp, wanhopig door de aanhoudende droogte, mislukte oogsten en verpaupering, massaal wegtrekken naar het beloofde 'Maasland', om er een toekomst op te bouwen. Maar om deze operatie te kunnen financieren ziet het dorp zich genoodzaakt bijna alle lammeren te verkopen.
"Het dorp leek getroffen door een plaag, alsof de zeven magere jaren waren aangebroken".

Na een vrij korte hereniging in Maasland, keert het gezin, Ilyas, de oudste zoon exclusief, terug naar haar heimat. Ilyas loopt ondertussen kostschool in 'Maasland' en zal er zijn studies afmaken.
Tijdens Umut's onbezorgde kindertijd in zijn geboortedorp, waar hij school loopt, ontluikt er in hem een diepe, onsterfelijke aanbidding en liefde voor Aysa (= leven), een meisje als een Arabisch volbloed, met fonkelende ogen, zijdezacht en wild.
Na hun talrijke, heimelijke ontmoetingen onder hun 'wensboom', waar ze elkaar voor het eerst kussen, zweren ze elkaar eeuwige trouw. Umut, de hypergevoelige romanticus, zal zich nog jarenlang aan die eed houden.

15 jaar later: Umut is 30 jaar, gedesillusioneerd en woonachtig in 'Maasland'. Zijn broer Ilyas heeft zich vele jaren geleden om onverklaarbare redenen, verhangen en uit die vreselijke gebeurtenis ontwikkelt zich een vloek die zich jarenlang en onwrikbaar in Umut's hart zal nestelen. Hij is sindsdien immers blijven steken in het verleden, vol van melancholie naar zijn kindertijd, naar een tijd waarin Ilyas nog leefde, naar een tijd met Aysa onder de wensboom. Een tijd die is blijven stilstaan.

Umut besluit ten langen leste terug te keren naar Agabey, naar zijn familie en zijn 'verlangen', dat hij metaforisch 'Sesam' noemt, zijn alter ego: wispelturig, dominant en ondoorgrondelijk.
De ondraaglijke hitte, een bevreemdende omgeving en het ontnuchterende weerzien met jeugdvrienden wachten hem daar op en 15 jaar aan verdrongen schuldgevoelens dringen zich op als hij uiteindelijk aan het graf staat van Ilyas.
"Vergeten, dat lijkt me een gebed zonder armen." Hij is een vreemde, een toerist in eigen land geworden...

Zijn trouwe, joviale en immer opgewekte jeugdvriend Murat nodigt hem uit in de grootstad Konya, waar hij nu met vrouw en kinderen woont. Daar brengt Murat hem in contact met zijn nimmer vergeten en eeuwige liefde Aysa, inmiddels een getrouwde vrouw en moeder. Die ontmoeting wordt door Kör op hartverscheurende wijze, uitermate intens en minutieus beschreven. Umut's dromen zijn aan diggelen geslagen.

Als bij wonder blijkt die fatale ontmoeting de grond onder zijn voeten echter niet te hebben weggeslagen, wel integendeel.
Opgewekt en moedig als een leeuw, een ram, begeeft hij zich op weg voor een louterende tocht door de nachtelijke onderwereld van de stad, een wereld waar Djinn-hodja's (een soort exorcisten) zich schuilhouden: de weg naar de hel...zijn Hades.
15 jaar lang leefde Umut in het vagevuur, in de schemering tussen leven en dood.
Tijdens zijn symbolische tocht met als onbewuste doel zijn gave om lief te hebben bevrijd te zien, mag hij echter niet omzien of hij zal zijn 'liefde' voorgoed verliezen.
Hij zal zichzelf moeten offeren als een lam, om te sterven voor de liefde en opnieuw te beginnen leven.
Uiteindelijk, na een groep derwisjen als in een droom te hebben zien tollen tussen aarde en hemel, wordt hij verwelkomt door de wijze broeder Con, een soefist, bij de 'Poort van de Hoop'.
"Welk belang of waarde heeft een naam, hoe nobel of bescheiden die ook is, als je hem niet in ere houdt of er niet naar leeft? De ziel kan alleen maar zijn als er bezieling is" "Open je hartenoog,Umut!" zegt broeder Con.

Bevrijd van zijn demonen keert Umut eindelijk huiswaarts, naar zijn geliefde 'Maasland'. Als hij de Maas overbrugt, lijkt het of zij definitief de navelstreng doorknipt, het lam pijnloos de keel oversnijdt .
Umut vindt zichzelf terug bij de gratie van de liefde én bij het verbannen van zijn 'Sesam': zijn verlangen. Hij ontpopt zich als een vlinder die zingt, die huilt bij het herontdekken van de schoonheid. De loutering is geschied en het vermoeide thuiskomen is een feit.
"Aysa, laatste blad aan mijn twijgen in de herfst van mijn liefde, uiteindelijk ben je gevallen."
Umut is eindelijk wat hij belichaamt: een soefist, die in navolging van de derwisjen, immer danst en tolt, om de eeuwige liefde.

Dit briljante meesterwerk van het poëtische natuurtalent dat Mustafa Kör ontegensprekelijk is, sleurt en wrikt aan je hart en laat je achtereenvolgens (zeker bij het lezen van het tweede deel), als lezer, verweesd, verscheurd en gelouterd, uiteindelijk op jezelf aangewezen, achter...

Als een pas ontwakend verdoofd lam ben je nog even helemaal van de wereld, nadat je die laatste bladzijde verslonden hebt.… (més)