Art Pepper (1925–1982)

Straight Life, the story of Art Pepper is de autobiografie van de Amerikaanse saxofonist en klarinettist Art Pepper (1925-1982). Niet dat hij alles op heeft geschreven, hij sprak het verhaal in en zijn derde vrouw Laurie Pepper is verantwoordelijk voor de juiste inhoud en research, dus zij is de coauteur.

Laurie verzorgt ook het nawoord over zijn laatste jaren én het boek bevat een complete discografie van alle uitgebrachte albums van Pepper zelf en waar hij op meespeelt.

Het is me nogal een verhaal. Als Pepper wordt geboren is zijn moeder 14 jaar en zijn vader zit op zee. Beiden zijn zwaar alcoholist en Pepper groeit op bij zijn oma die ook niet veel van het ventje moet hebben. Hij leert al jong klarinet spelen en begint met 13 jaar ook saxofoon te spelen. Als hij 17 is gaat hij al touren met de bands van Benny Carter en Stan Kenton.

Hij trouwt jong met Patti en ze krijgen een dochter. Het leven als reizende jazzmuzikant is zwaar en Pepper komt in aanraking met heroïne. Als hij dat neemt is dat een keerpunt in zijn leven en hij weet het;

“This is it. This is the only answer for me. If this is what it takes, then this is what I’m going to do, whatever dues I have to pay…” And I knew that I would get busted and I knew that I would go to prison and that I wouldn’t be weak.

Hij had gelijk. Heroïne snuiven bleek te duur en hij gaat spuiten. Hij wordt opgepakt en verdwijnt twee jaar in de gevangenis. Patti verlaat hem en neemt hun dochter mee. Zodra hij vrij komt gaat hij weer gebruiken en in no-time zit hij weer vast. Na een klein jaar is hij weer vrij en gaat hij samenwonen met Diane.

Diane is idolaat van Pepper, die al beschouwd wordt als de beste altsaxofonist na Charlie Parker. Zij verlaat haar man en kinderen voor Pepper en hoopt hem van zijn verslaving af te krijgen. Ze forceert hem zelfs om een opname te maken;

Diane woke me one morning and said, “You have a record date today.”

Hij schrikt zich wezenloos want het blijkt een ontmoeting met de begeleidingsband van Miles Davis, die zal resulteren in het album dat ik van Pepper in mijn verzameling heb, Art Pepper meets The Rhythm Section. Het is mooi om te lezen onder welke omstandigheden dat album gemaakt werd, want Pepper moest zijn best doen om de nummers, bekende standards, goed te spelen. Bovendien was zijn instrument verre van okay;

I had to clean the horn because it was all dirty. I had to oil it and make sure it was operating correctly…The mouthpiece had been on the neck for so long that the cork had stuck inside it…It takes a good repair man four or five hours to put a new cork on. It has to set. It has to dry. It has to be sanded down. I didn’t have time for that. I was going to have to play on a messed up horn.

En hij levert één van zijn beste albums af met dat instrument. Tussen Art en Diane gaat het niet goed. Zij doet zelfmoordpogingen en besluit, als zij hem niet van de drugs af kan krijgen, om dan maar mee te doen. Art gaat stelen en pleegt zelfs een gewapende overval. Uiteindelijk belandt hij in de beruchte San Quentin-gevangenis waar hij zo’n drie jaar zal verblijven.

Die periode wordt uitgebreid beschreven en er wordt niets weggelaten. Het is een rauw verhaal en voor Art is het overleven. Hij gedraagt zich als een idioot in de hoop dat men hem met rust laat. Als hij vrij komt verlaat hij Diane die kort daarna aan kanker overlijdt. Hij gaat samenwonen met Christine en gaat zowaar weer optreden, nu in de band van de beroemde drummer Buddy Rich.

Art is daar nerveus voor, want hoewel hij een prima saxofonist is, kent iedereen het temperament van Buddy Rich (ik schreef er hier al over); hij mag het niet verknoeien. Dat doet hij niet. Wel wordt hij ziek en belandt in het ziekenhuis met levercirrose en een gescheurde milt.

De relatie met Christine loopt ook op de klippen en Art belandt in Synanon, een woongroep met een verslavingszorgprogramma. Daar ontmoet hij Laurie waarmee hij trouwt. Zij krijgt hem ook niet van zijn verslaving af maar reguleert wel zijn leven. Hij gaat weer optreden en touren, tot in Japan en Europa aan toe en hij zou tot aan zijn dood nog veel albums opnemen. Uiteindelijk overlijdt Art Pepper aan een hersenbloeding in 1982.

Het is een boek van 505 pagina’s en het geeft een prachtig beeld van de Amerikaanse jazzscene in de vorige eeuw, met daarin zijn optredens, zijn verslaving en zijn tijd in de gevangenis. Pepper komt soms naar voren als een egocentrische en vreselijke kerel want hij doet ook vreselijke dingen. Soms komt hij naar voren als een heel aardige vent en dat wordt ook onderschreven door mensen die met hem samenwerken. Het is mooi dat er niets wordt verzwegen in dit boek. Er staan ook verhalen in van mensen uit zijn directe omgeving én stukken uit de media, dus u krijgt een behoorlijk compleet beeld.

De moeite waard is ook deze documentaire over hem. Hierin vertelt hij over de pijnlijke ontmoeting met zijn dochter die dit boek heeft gelezen en hem een verkrachter en een racist noemt (op 30;28). Al met al een schitterend boek over een complexe man die wel ongehoord mooie muziek heeft gemaakt.… (més)