Fonto: Wikipedia. Pa o: 36. apitro: Filozofio, Kemio, Vikio, Barato, ako, Mezopotamio, Vindozo, Pacifika Oceano, Somera Olimpiko 2008, Meitantei Konan, Alkemio, Manilo, Froma o, Jigme Khesar Namgyel Wangchuck, Historio de Filipinoj, Lila Downs, Manato, Thalia. Excerpt: ako (el la persa, h, reganto a re o) estas klasika tabulludo por du ludantoj. La ludo esti is en la 15-a jarcento en suda E ropo per reguligo de la persa ludo atran o, sekvanto de la malnova hindia ludo aturango. ako estas ludata sur aktabulo, la kvadrata tabulo dividita en 8 x 8 kvadratojn, alterne nigraj kaj blankaj. iu ludanto en komenco de la ludo havas sume dek ses pecojn de ses specoj: re on, damon, po du turoj, kurieroj kaj evaloj kaj ok peonojn. La ludantoj, markataj kiel "blanko" kaj "nigro" la la koloro de pecoj (kelkfoje anka nomataj "helo" kaj "malhelo"), per kiuj ili ludas, alterne ovas la pecojn el unu elo al alia. La celo de la ludo estas akmato, tia atako de la re o de la rivalo, kiu estas nerepu ebla. La ako ne enhavas elementon de hazardo; la ludon decidas kapabloj kaj konoj de la ludantoj. Grava komponento de la ako estas aka teorio, kiu havas karakteron de scienco. En kompozicia ako ni renkonti as kun arta aspekto de la ako. La lernado kaj ludado de akoj estas rekomendata kiel maniero, kiel plibonigi kvaliton de pensado kaj disvolvi favorajn karakterajn ecojn. La ako estas unu el la plej popularaj ludoj de la mondo. akon ludas milionoj da homoj kiel neformale por amuzo, tiel anka en konkursa, sporta aspekto. akmat oj kaj turniroj estas organizataj ekde la komencoj de tiu i ludo kaj signifa evoluo de la aka sporta vivo okazas ekde la lasta kvarono de la 19-a jarcento. La unua oficiala akmond ampiono, Wilhelm Steinitz, ekbatalis sian titolon en la jaro 1886; lia hodia a sekvanto estas la barata aka grandmajstro Viswanathan Anand. En la dua duono de la 20-a jarcento komencis esti en la ako uzataj...