‘When We Were Orphans’ is de 5e roman van de Japans-Britse schrijver Kazuo Ishiguro en verscheen oorspronkelijk in 2000. De verteller van het boek, Christopher Banks, is een typisch Ishiguro-karakter: wat eenzaam, observerend en analyserend van langs de zijlijn, moeite met sociale contacten, passief. Christopher heeft zijn vroege jeugd doorgebracht in Shanghai, tot zijn ouders spoorloos verdwenen en hij als 10-jarige naar een tante in Engeland werd gestuurd. Als het boek begint is Christopher al volwassen, werkt hij als privé-detective in Londen en vraagt hij zich nog altijd af wat er indertijd met zijn ouders is gebeurd.

Zijn verhaal schrijft hij op in 7 delen, die allemaal beginnen met een precieze datum en locatie, overwegend in de jaren 1930. Alles wat Christopher meemaakt, analyseert hij al schrijvend tot in het oneindige, of het nu gaat om de mensen die hij ontmoet tijdens lunches en recepties in Londen, of om herinneringen aan zijn vroege jeugd in Shanghai. De kleinste flarden herinnering pakt hij beet om ze vanuit elk mogelijk perspectief te onderzoeken: wat zou deze herinnering hem kunnen vertellen over zijn ouders en hun verdwijning? Zo construeert hij langzaam een verhaal met een clou. Maar klopt dat verhaal wel?

Als lezer verwonder je je over de passiviteit van Christopher: waarom gaat hij niet naar Shanghai om dingen ter plekke uit te zoeken? Waarom zoekt hij geen contact met oude bekenden die mogelijk meer weten? Het is een verademing dat hij halverwege het boek tóch naar Shanghai afreist, ook al overkomt dat hem eigenlijk een beetje. Het is dan 1937, Christopher is 25 jaar weggeweest. Terwijl de Britten hun luxe koloniale leventjes vrolijk voortzetten, woedt er aan de randen van de stad een oorlog. Het Japanse leger rukt op en ondertussen leveren de Chinese communisten en nationalisten onderlinge strijd.

Vanaf hier wordt het verhaal behoorlijk vreemd. Het begint er al mee dat Christopher schijnt te denken dat zijn ouders na al die jaren nog ergens opgesloten zitten en dat hij ze moet bevrijden. Hij onderneemt een aantal voor hem héél onkarakteristieke acties die ik hier om spoilers te vermijden niet benoem. Ook hangt het plot aan elkaar van té geconstrueerde toevalligheden, zoals de ontmoeting met een jeugdvriend en met een vriend van zijn ouders.

Ishiguro heeft een prachtige schrijfstijl: heel precies, tot op het detaillistische af en met meer aandacht voor beschrijving van karakters, hun (onderdrukte) emoties en de analyse van gedachten en herinneringen dan voor plot. Dat hij in deze roman in de tweede helft ineens met een plot vol actie komt is enerzijds verrassend, maar tegelijk zou je willen dat hij dat niet had gedaan. Het is nu een zo ongeloofwaardig verhaal geworden dat het irriteert, vooral omdat de historische context verder zo nauwgezet en realistisch is weergegeven. Wat dat betreft misschien goed dat de schrijver in latere romans zoals ‘Never Let Me Go’ en ‘Klara and the Sun’ meer de kant van de speculatieve fictie is opgegaan, waarin je makkelijker mee kan gaan in het surrealistische. ( )

Find my full review here :

https://sravikabodapati.wordpress.com/2024/02/08/book-review-when-we-were-orphan... ( )

Obviously, I have a big book crush on Ishiguro. When We Were Orphans isn't my favorite of his, but I did cry like a baby at the end. What is it about his books that gets to me? If I had to boil it down, I'd say it's that they're these beautiful tragedies. And (is this getting too sloppy?) that's what kills me about life. It's sad. It's beautiful. Gosh. I might start crying right now just thinking about it. ( )

A very gripping story from an extremely interesting setting. ( )

Ironically, this is a radically different approach to being an orphan from the last book I read, John Irving’s The Cider House Rules. In Cider House, an orphan protagonist follows his principles, compromises but eventually makes it through to an honourable ending. In When We Were Orphans, the orphaned protagonist stumbles around deceiving himself and pursuing ambiguous goals until he finds that his life and ideas are fictions. Also, while Cider House was enjoyable to read, this book feels a bit like a bad dream that goes from one misery to a worse one.
The book of course is written with Ishiguro’s usual skill, delicately exploring how the protagonist, Christopher, imagines himself in one deception after another. In this, it’s like other Ishiguro books, with characters who either deceive themselves or are deceived. I felt more empathy for his other characters, though, even Klara who is not actually human. For Christopher, I felt from the beginning that he was living in a child-like make-believe world, and continues to do so as an adult. His fantasy is his way of coping with the traumas of his childhood, but I always felt that he should get a grip (or get some therapy) and join the real world. His self-importance is unattractive, perhaps made even more so by his telling readers repeatedly that he is known as a great detective, but does not say anything about any of his cases or his methods. His claim to be a great detective grows particularly questionable when he seems to live in a fantasy.
Initially, his imaginary world seems harmless. As a child, he plays at being a superhero or detective rescuing his missing father. Later, he says he has solved important cases as a young detective, and perhaps he has. When he is drawn into the Japanese invasion of China in the 1930s, his stories become a nightmare about international diplomacy and urban warfare with improbable coincidence, extraordinary heroism and criminal corruption. (Here, he’s the opposite of a James Bond heroic spy. He’s portrayed as a weak figure overwhelmed by the reality of violence and corruption. Is Ishiguro deliberately undercutting the false heroism of the Bond myth?) It’s hard to separate the reality in the novel from Christopher’s story telling, but he seems to abandon both his purported clients and those he seems to love in order to pursue his dream of saving his parents. How can he be so irresponsible when he claims to be so principled?
Christopher’s memories of his childhood seem to have little connection to the reality he later attempts to revisit. The physical places he returns to are not as he remembers them, and the situation is far worse. This is probably true of all of us to a degree. The past we remember is not the same as other people experienced it, and sometimes it’s demonstrably wrong. But I think this usually means that we colour things a bit better or worse than they might have been. I hope that our memories are not so destructively mistaken as Ishiguro portrays them here. But perhaps, viewing things less personally, they are: as nations and peoples, we do tell ourselves false stories about our history and relationships, and we use those to justify exploitation and military attacks on other nations. In part, this seems to be what is happening in Ukraine, the Balkan states, the Middle East, Africa. So from this perspective, misleading stories that lead to more violence and abuse could be a very relevant one. I didn’t get that from the novel while I was reading it, but thinking back, there are parallels with the self-serving myths of the colonial powers in China (and elsewhere) that cover up reality and justify continuing exploitation.
Toward the end of the novel, a character says, “…our fate is to face the world as orphans, chasing through long years in the shadows of vanished parents. There’s nothing for it but to try and see through our missions to the end, as best we can, but until we do so, we will be permitted no calm.” But Christopher doesn’t see through it until he is forced into a very sordid reality. ( )